3dfx Ekran Kartı Nasıl Gelişti? Nasıl Çöktü?
Teknoloji tarihinde adını altın harflerle yazdıran GPU’lardan birisi 3dfx ekran kartı olarak yer alıyor. Gelin bu GPU’nun hikayesini anlatalım.
Ekran kartı piyasası, geçmişten günümüze kadar gelişerek farklı teknolojilere yer vermeye başladı. Bilgisayarlar ilk geliştirildiğinde oldukça ilkel olan grafik sistemleri, 90’lı yıllarda adeta karmaşık bir pazardı. O dönemde NVIDIA, AMD ve Intel dışında pek çok ekran kartı işlemcisi üreten şirket bulunuyordu. Bu şirketlerden birisi olan 3dfx ise geleceğin şekillenmesinde ve ekran kartı fiyatlarının düşmesinde olumlu bir yere sahip.
3dfx Ekran Kartı Nedir?
Siz değerli teknoloji severleri 90’lı yıllara götürelim. Bu dönemde grafik kartları ikiye ayrılıyordu. Bunlardan birisi 2D hızlandırıcı olurken bir diğeri 3D hızlandırıcı olarak yer alıyordu. 3dfx, böyle bir ortamda 24 Ağustos 1994 tarihinde daha iyi performans sunan ve daha uygun fiyatlı ekran kartları geliştirmek için kurulan bir şirket oldu. Genel merkezi Amerika Birleşik Devletleri’nin Kaliforniya eyaletinde bulunan San Jose olan 3dfx, hemen çalışmalarına başlar.
3dfx’in Tarihi
İlk olarak diğer şirketlere ürünler satarak bu işe girişen firma, 1996 yılına gelindiğinde kendi ekran kartını piyasaya sürer. Firma, 2D ve 3D hızlandırıcının bir arada olduğu bir ekran kartını piyasaya sürmekle kalmayıp aynı zamanda diğer 3D hızlandırıcılı kartlara göre daha düşük bir fiyat ile piyasada yer bulur. Bu da oyuncuların ekran kartına yoğun ilgi göstermesini sağladı. Voodoo Graphics olarak piyasaya çıkan bu modelin özelliklerini şu şekilde açıklayabiliriz:
- 500 nm transistör
- PCI desteği
- 8 MB bellek
- 50 MHz GPU hızı
- 50 MHz bellek hızı
3dfx ekran kartı modeli her ne kadar günümüz koşullarına göre düşük özelliklere sahip görünse de o dönemde oldukça yeterli seviyedeydi. Ekran kartının ilk model ile birlikte büyük bir popülerliğe ulaşması, teknoloji dünyasında hızla yayıldı ve bazı oyun yapımcıları da artık oyun geliştirirken firmanın ekran kartlarını desteklediğini göstermek için 3dfx logosuna yer verdi.
Şirket, ilk ekran kartını geliştirdikten sonra diğer ekran kartları için de bazı çalışmalar yaptı ve her yıl bir veya birden fazla model öne sürdü. Bir süre sonra şirket, daha yüksek hızda ekran kartları sunarken farklı teknolojilere yer vermediği için bir miktar gerilemeye başladı. Bilgisayar kullanıcıları yenilikler bekliyordu fakat firmanın yaptığı yenilikler yeterli gelmiyordu.
Bu dönemde şirket, aldığı yeni bir karar ile artık ekran kartlarını kendi üretip piyasaya sunacağını ifade etti. Yani ASUS ve MSI gibi firmalara çip vermeyi bırakan marka, tek başına yoluna devam etti. İşte alınan bu karar, firmanın çöküşünü getiren hatalı bir adım oldu. Çünkü ekran kartı üreticileri, 3dfx ekran kartı işlemcisi alamadığı için farklı alternatiflere yönelmeye başladı. Bunlardan birisi de o dönemde yükselişe geçen NVIDIA oldu. NVIDIA, bu şekilde pazarda konumunu güçlendirdi.
3dfx ise yavaş yavaş kan kaybetmeye devam ediyordu. 2002 yılına gelindiğinde ise firma resmî olarak kapandı ve firmanın hakları, NVIDIA tarafından satın alınmış oldu. Şirketin kazandırmış olduğu önemli teknolojilerden birisi SLI teknolojisiydi. O dönemde ekran çözünürlüğünü arttırmak için kullanılan bu teknoloji, artık performansı yükseltmek için de kullanılabiliyor. SLI teknolojisi, NVIDIA tarafından 3dfx ekran kartı sayesinde kullanılabiliyor. Daha bunun gibi pek çok teknolojiyi geliştiren şirket, geliştirdiği teknolojiler sayesinde geleceğin ekran kartlarına ışık tutmuş oldu.